به بهانه انتشار «عمو زنجیرباف» تازه ترین آلبوم روزبه نعمت اللهی؛

آمده ام که سر نهم
روزبه نعمت‌اللهی خواننده پاپ کشورمان چندی پیش جدیدترین آلبوم خود با عنوان «عمو زنجیر باف» را از طریق شرکت فرهنگی هنری سروش به بازار موسیقی ارائه کرد. این آلبوم که سومین آلبوم روزبه، بعد از آلبوم‌های «سرزمین مادری» و «هفته عاشقی» محسوب می‌شود، حاوی دوازده قطعه است و به مانند آثار پیشین نعمت‌اللهی بخش عمده‌ای از ترانه‌های آن یعنی در حدود 5 ترانه، سروده مسرور نعمت اللهی است، افشین میرمعزی، شایا گراوند و احمد نعمت اللهی هر کدام یک ترانه برای این آلبوم سروده‌اند و در نهایت چند شعر کلاسیک از شاعران بزرگ فارسی زبان نظیر مولانا ، سعدی، سنایی و امیرخسرو دهلوی هم برای ساخت آهنگ به کار رفته است. ملودی تمام قطعات این آلبوم توسط خودِ روزبه ساخته شده و تنظیم کننده کلیه قطعات هم پیام قربانی بوده است.

این نه منم من
روزبه نعمت اللهی اگرچه پیش از آلبوم قبلی‌اش یعنی آلبوم «هفته عاشقی» یک آلبوم دیگر هم با نام «سرزمین مادری» به بازار عرضه کرده بود، اما به اعتقاد اغلب مخاطبان، این چیدمان قطعات آلبوم دوم وی بود که در کنار پخش مکرر قطعه‌ای از آن با نام «ایران» از شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی موجب گردید مخاطبانی که اتفاقا متعلق به گروه سنی خاصی نبوده و هم جوانان را شامل می‌شدند و هم مُسِن‌ترها از آثار وی استقبال کنند. ریتم حماسی آهنگ «ایران» با ترانه‌ای زیبا که ترکیبی بود از یکی از سروده‌های ملک الشعرای بهار و همچنین ترانه‌ای از مسرور نعمت اللهی خیلی زود مورد توجه شنوندگان قرار گرفت و دیری نگذشت که ترجیع‌بند زیبای «ایران خاک دلیران/ایران غرش شیران/ایران همیشه جاویدان» به زمزمه کلامی گروه بسیار زیادی از ایرانیان تبدیل گشت؛ جالب اینجا است که این قطعه نه فقط در داخل ایران که در میان ایرانیان سرتاسر جهان طرفداران بیشماری یافت و در نظرخواهی‌های یکی دو سایت معتبر موسیقی فارسی در ردیف 10 آهنگ محبوب که خیلی زود با مخاطبان ارتباط برقرار کرده اند، قرار گرفت!

طبل خدایی بزن
روزبه در تهیه آلبوم «عمو زنجیرباف» کوشیده ضمن وفاداری به سبک کاری موقر و متینی که پیش از این و در دو آلبوم قبلی خود ارائه کرده بود و برمبنای آن تمام پروسه تولید آلبوم از انتخاب ترانه گرفته تا ساخت آهنگ و تنظیم را با وسواس تمام و صد البته وفاداری به موسیقی شرقی پیش می‌برد، تجربه‌هایی در فضاهایی جدیدتر را هم بیازماید. شاهد این مدعا تنظیم‌های زیبای اسپانیشی است که در تنظیم قطعاتی مانند «نفس کشیدن سخته» و «گل یاس» به کار رفته است. این موضوع در کنار یکدست بودن ترانه‌ها و همچنین استحکام ساختاری آهنگ‌ها که با پای بندی به سبک‌های اسلو و هاوس و همچنین ترکیب آنها با یک فضای شرقی جذاب ساخته شده و سپس تنظیم گشته‌اند، موجب پدید آمدن یک مجموعه زیبا و شنیدنی شده است. تاکید بر مجموعه جذاب آنجا مهم می شود که می‌بینیم در روزگار اخیر اغلب خوانندگان داخلی یا خارجی عمده فروش آلبوم خود را به پرطرفدار بودن یکی دو سینگل (تک آهنگ) منعطف نموده‌اند و گمان می برند تنها با استفاده از تنظیم‌کننده حرفه‌ای که برای تنظیم یک یا در بهترین حالت سه آهنگ خود به کار می‌برند، قادر خواهند بود یک آلبوم موفق را به بازار عرضه نمایند. البته این روش در کوتاه مدت روش خوبی برای جذب مخاطب عام است و به خصوص برای خوانندگان تازه کار بسیار سودمند است اما اگر برای خواننده‌ای، ماندگاری، بیش از مشهور شدن، مهم باشد مطمئنا این نوع کار کردن محلی از اعراب ندارد چرا که پس از یکی دو آلبوم، شنونده، دست خواننده را خوانده و حتی اگر شنیدن آهنگهای وی را کنار نگذارد، بدون شک برای خرید آلبوم وی هزینه‌ای پرداخت نکرده و به جای خریدن آلبوم، همان یکی دو آهنگ به اصطلاح هیت را از طریق دانلود اینترنتی یا به روشی دیگر تهیه می‌کند!
روزبه نعمت اللهی جزو معدود خوانندگانی است که با سه آلبومی که ارائه کرده، نشان داده برای تک تک قطعات خود به یک اندازه ارزش قائل است و برای انتخاب ترانه و ساخت آهنگ‌های مربوط به آنها وقت زیادی را صرف می‌کند. فقط نگاهی به ترانه‌هایی که وی برای خواندن انتخاب می‌کند، کافی است تا بفهمیم او برای پیمودن مسیر حرفه‌ای خود چه اِلِه‌مان هایی را مدنظر قرار داده است. اولین قطعه آلبوم «عمو زنجیرباف» قطعه ای است با نام «سلام علیک» که شعر آن برگرفته از یکی از سروده‌های شاعر بزرگ ایرانی یعنی مولانا است؛ همان مولانایی که «مثنوی»‌اش در میان فارسی زبانان به شدت شهرت یافته است. قرن ها از سرودن شعر کلاسیک «سلام علیک» می‌گذرد اما سادگی و ظرافتی که مولانا در سرودن به کار می بُرده، انتخاب یک ملودی حماسی درجه یک برای ساخت آهنگ و همچنین صدای محکم و اثرگذاری که روزبه نعمت اللهی دارد، موجب شده گمان کنیم نه تنها آهنگ و تنظیم این کار که شعر آن نیز محصول دهه هشتاد خورشیدی است. توانایی روزبه در شناسایی اشعار کلاسیک و همین طور تطبیق فضای کلامی این اشعار با موسیقی روز و متاثر از فضای موسیقی های شرقی و به عنوان مثال به کار بردن ساز دف برای تنظیم قطعات، موجب پدیدار شدن فضایی یکتا برای آلبوم شده است.

قصه‌ای شد، ماتم تو
غالب کارشناسان موسیقی معتقدند یکی از اساسی‌ترین عناصری که باید برای ساخت آلبوم‌های پاپ لحاظ شود، عنصر «تنوع» یا «دگرگونی» است.البته نباید فراموش کرد که در اینجا منظور از تنوع، قرار دادن آهنگ‌هایی از سبک‌های مختلف و عموما بی‌ربط در کنار یکدیگر نیست بلکه «تنوع» ناظر به دگرگونی تدریجی آهنگ‌های یک آلبوم از لحاظ مفهوم کلامی و سبک آهنگینی است که در مخاطب القا می‌کنند. به عنوان مثال در مجموعه آهنگ‌های قرار گرفته در آلبوم موسیقی «پدرخوانده» ساخته «نینو روتا» به غیر از شباهت پایه تنظیم آهنگ‌های مختلف، ربط معنایی قطعات مختلف آن قدر حساب شده و دقیق انجام گرفته که حتی مخاطبی که برای اولین بار این مجموعه را می‌شنود، قادر است اوج و فرودهای آهنگین اثر را به طور ناخودآگاه تشخیص دهد. عنصر تنوع نه تنها سبب جلوگیری از خسته کننده شدن یک اثر می‌گردد بلکه موجب آن می‌شود که بُعد اثرگذاری یک آلبوم هم به میزان قابل ملاحظه ای تقویت شود. برای ایجاد تنوع واقعی در یک آلبوم نه فقط می‌بایست به کلام ترانه و همین طور نوع ملودی به کار رفته برای آهنگ توجه کرد بلکه باید انتخاب ساز برای تنظیم را نیز به درستی مورد بررسی قرار داد. به نظر می رسد روزبه نعمت اللهی برای تولید آلبوم های خود به این موضوع بیش از هر چیز دیگری اهمیت داده باشد. توجه به ساختار آهنگین آلبوم‌های سه‌گانه روزبه و به خصوص دو آلبوم اخیر وی یعنی «عموزنجیرباف» و «هفته عاشقی» بیش از هر چیز مبین همین مساله است. به سختی می‌توان در این دو آلبوم قطعه زائد یعنی قطعه‌ای که مخاطب نتواند با آن ارتباط برقرار کند، پیدا کرد و این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که در بررسی آلبوم‌های پاپ‌خوان‌های این روزها و حتی مشهورترین آنها اولین چیزی که جلب نظر می‌کند، زیاد بودن بیش از اندازه تعداد قطعات است و البته این موضوع بیشتر به دلیل آن صورت می‌گیرد که خوانندگان ما دوست دارند همه سلایق موسیقایی را ارضا کنند که در عالم واقع، این امر ناشدنی است و اصرار بر آن فقط به از بین رفتن انسجام یک مجموعه آهنگین می‌انجامد!

نی شِکَنم، شکر بَرَم
در زیر خُرده یادداشت‌هایی را در مورد قطعات مختلف آلبوم «عموزنجیرباف» ذکر کرده‌ایم؛ یادداشت‌هایی که شاید بیش از هر چیز اولین حسی را که پس از شنیدن این قطعات به مخاطب دست می‌دهد، توصیف می کنند.

سلام علیک: اولین قطعه آلبوم «عمو زنجیرباف» قطعه‌ای است با ریتمی ملایم ولطیف که ترانه آن برگرفته از یکی از اشعار مولانا است و با عبارت جالب «خواجه سلام علیک» آغاز می‌شود. در تنظیم آهنگ، پای بندی به موسیقی اصیل ایرانی و به خصوص استفاده از ساز دف مشهود است.

نفس کشیدن سخته: یک اُوِرتور آرام با همراهی پیانو و سپس آهنگی با ریتم اسپانیش که بیش از هر چیز گیتار زیبای آن است که جلب توجه می کند و با نواختن گیتار در زمینه کار، یک ترانه عاشقانه خوانده می‌شود.

هجرانی: ملودی کار یادآور ملودی قطعه «بازآمدم» از آلبوم «هفته عاشقی» است. «بازآمدم» در کنار «ایران» و «دریا» از پرطرفدارترین قطعات آلبوم قبلی روزبه بود. هم «هجرانی» و هم «بازآمدم» سروده مولوی هستند. تنظیم آهنگ قسمت آغازین «هجرانی» بسیار زیبا انجام شده است: »در غم هجر روی تو رفته ز کف قرار دل/گر ننماییم تو رخ، وای به حال زار دل»

بی ستاره: در ابتدای کار به زیبایی هر چه تمام تر گیتار نواخته می‌شود، یک لحظه گیتار قطع شده و روزبه می خواند: «من که تو آسمانِ تو حتی ستاره ندارم/کجا برم که بی تو من یه راه چاره ندارم» به تدریج کیبورد و پس از آن پرکاشن به کمک گیتار می آیند تا جذابیت آهنگ را بیشتر کنند.

بندگی: اورتور آهنگ تداعی‌گر حالتی تعلیق برانگیز و شاید هم دلهره آور است که رفته رفته این تِم تعلیق آور به تِمی کاریزماتیک تبدیل می‌شود؛ تمی که تحریرهای زیبای نعمت اللهی را نیز در کنار خود دارد.

اگه نباشی: یک قطعه بسیار آرام و عاشقانه که ترانه‌ای بسیار زیبا دارد. تنظیم قوی کار که در میانه شکلی الکتریک هم به خود می‌گیرد، بر اثرگذاری مفهوم این ترانه کمک شایان توجهی نموده است.

مشرقی عاشق: ریتم سمفونیک و در واقع ارکسترال ابتدایی قطعه، مخاطب را برای شنیدن یک قطعه حماسی آماده می‌کند. ترانه اثر که سروده مسرور نعمت‌اللهی است بسیار شبیه به سروده‌های ملک الشعرای بهار است. گیتاری که در تمام طول آهنگ و به فواصل زمانی مختلف شنیده می‌شود، بُعد حماسی آهنگ را تقویت کرده است.

چشم به راه: قطعه با صدای روزبه آغاز می‌شود. روزبه می‌خواند: «من غزلخونِ ستاره های راهم، به نگاهِ تو نگاهم، من همیشه چشم به راهم» پس از خواندن این بند، نوای دلنشین پیانو در همراهی با صدای خواننده، بیش از هر چیز آرامش و سادگی را به مخاطب هدیه می‌کند.

کاروان زندگی: شعر حماسی سعدی نیاز اساسی به یک تِم حماسی دارد که با اورتورِ حماسی این آهنگ و سپس اوج و فرودی که روزبه در صدای خویش ایجاد می‌کند، این مهم کاملا برآورده می‌شود.

گل یاس: یک قطعه اسپانیش دیگر که نوای گیتار فلامنکوی آن که احتمالا توسط فیروز ویسانلو نواخته شده، دلتنگی مخاطب را پس از شنیدن ترانه غمگین آن دوچندان می‌کند.

عموزنجیرباف: ترانه‌ای عمیق در کنار آهنگی آرام اما به شدت اثرگذار! هم آهنگ و هم ترانه در اوج خود به ناگاه پایان می‌یابند.

ریمیکس دریا: ریمیکسی زیبا از قطعه ای زیبا به نام «دریا» که متعلق به آلبوم گذشته «روزبه» بوده و نکته جالب در مورد این قطعه آن است که ترانه سرای آن گمنام است: «دریا! اولین عشق مرا بردی/دنیا دم به دم مرا تو آزردی»

[ حامد مظفری ]
hamedjournalist@yahoo.com

تصویر

نگاهی به آلبوم تازه منتشر شده مازیار

موسیقی ما- سما بابایی: بعضی خواننده ها هستند که در خاطره و فرهنگ موسیقایی این مرز و بوم ماندگار شده اند. ماندگار هم می مانند برای ابد. ‌مازیار بدون شک یکی از این نام هاست. خواننده ای که با آن که عمر چندانی در موسیقی ایران نداشت، اما بسیاری از قطعاتش به شکل غریبی در خاطره ها مانده است. از «ماهیگیر» گرفته تا «‌ایران ایران» و بسیاری قطعات دیگر؛ «این همه اون دستاتو/ بالا و پایین نکن / لبه بچه ماهی رو با قلاب خونین نکن ماهیگیر ماهیگیر/ اشک این بچه ماهی/ توی آب ها نا پیداست / فریاد اون توی آب/ یه فریاد بی صداست». این ماندگاری اما عجیب نیست. اتفاقی است که برای بعضی شان رخ می دهد. خودشان هم می دانند که زندگی بازی دیگری دارد با آن ها. متفاوت از آدم های دیگر. مثل آن روز در نیمه دوم دهه 1340، زمانی که مازیار هنوز دانش آموز دبیرستانی بود و در میان دوستانش گفت؛ « شک نکنید من یک روز خواننده معروفی خواهم شد»، پیش بینی او درست از آب در آمد. آن قدر درست که حالا که بیش از یک دهه از خاموشی اش می گذرد،‌ هنوز انتشار اثری از او به عنوان یک اتفاق خاص مطرح است. این روزها آلبوم «آرزوی فردا»‌ با صدای او توسط شرکت «پژواک هنر» منتشر شده است. این آلبوم چهارمین مجموعه مرحوم مازیار است که توسط شرکت خانوادگی شان منتشر می شود. «آرزوی فردا» شامل قطعاتی چون همسر، باغچه ،آرزوی فردا ،بت ،شهید ،یوسف گمگشته ،سرگشته و پیکره است. این اثر یکی از مهم ترین آثاری است که از این خواننده به بازار موسیقی عرضه شده است. بنابراین شنیدن اثری از خواننده ای که یکی از تاثیرگذارترین و مهم ترین خوانندگان حوزه موسیقی پاپ است و در عین حال کاملا به ردیف های آواز ایرانی و نواهای مقامی مناطق شمالی کشور آگاهی دارد،‌خالی از لطف نیست. مازیار از معدود خوانندگان موسیقی پاپ است که در تلفیق گوشه های آواز ایرانی، تحریرهای موسیقی مقامی مازندران و شیوه خوانندگی پاپ تاثیر بسیاری داشته است. حیف که او زود رفت،‌ وگرنه می شد تاثیرات بیش تری از او را در موسیقی معاصر ایران مشاهده کرد.  
 

ادامه رکود موسیقی پاپ

از لحاظ برگزاری کنسرت، 1386 سال کم نظیر و پر رونقی بود ولی از لحاظ انتشار آلبوم های جدید، سال ناکامی صنعت پاپ به حساب می آمد. خشکسالی در تمام دوازده ماه نوید از رکود سبک پاپ می داد. با وجود نسل جدیدی از آهنگ سازان و خوانندگان جوان و با استعداد، این افت، بلا تکلیفی و ناکامی سؤال برانگیز است. بسیاری این کم رونقی را به مشکلات اقتصادی نشر موسیقی در ایران ربط می دهند ولی گیر و دار دریافت مجوز از وزارت ارشاد نیز مزید بر علت است. صدها آلبوم پاپ مدت هاست در صف دریافت مجوز بلا تکلیف مانده اند...

موسیقی پاپ و انواع آن - پرطرفدارترین نوع موسیقی در ایران - ازمیانه های سال ۸۴ با رکود مواجه شد. در تمامی سال ۸۵ نیز این افت، بلا تکلیفی، و کمبود انتشار آلبوم ادامه داشت و کمتر گروه شناخته شده موسیقی پاپ توانست در این سال توفیق برگزاری کنسرتی را داشته باشد. مشکلات گوناگون برای فعالیت مجاز گروههای موسیقی جوان پسند سبب شد تا خیلی از آنها برای عرضه آثار خود به فعالیتهای زیرزمینی و نیز عرضه اینترنتی تولیدات خود بیاندیشند.

..............................

ار طرف دیگر اجراها و تولید آلبوم های موسیقی پاپ بیشتر از گذشته محدود شد و چندین کنسرت موسیقی پاپ در تهران به دلیل لغو مجوزها برگزار نشدند. اما با این حال وزارت ارشاد تصمیم گرفت بخش جدیدی به جشنواره موسیقی فجر سال 1386 اضافه کند که همان حضور گروه های پاپ بود.

محمد حسین صفارهرندی، وزیر ارشاد، حضور این موسیقی در جشنواره فجر را جسارتی جدید توصیف کرد و به ایسنا گفت: "از اول حضور در این مسند، بیان کرده بودم که با هیچ ژانر خاص موسیقی مشکلی ندارم و نمی‌توان در مورد یک ژانر حکم کلی صادر کرد. در همین موسیقی پاپ نمونه‌هایی وجود دارد که موسیقی فاخر و ارزشمند محسوب می‌شود و در مقابل، ممکن است در موسیقی سنتی به نمونه‌هایی برخوریم که مبتذل باشد، البته فرض بر این است که موسیقی سنتی ما بیشتر از بقیه گونه‌ها ترویج شود."

وزیر ارشاد اضافه کرد "وقتی موسیقی پاپ بی‌قاعده و افسارگسیخته باشد، همان میشود که همه آن‌ را مبتذل می‌دانند و استادان موسیقی نیز مخالف آن هستند، ولی با شرایط فعلی استادان موسیقی هم می‌گویند که قاعده‌مندتر کردن موسیقی پاپ بهتر است." و موسیقی پاپ بدین سان محدود شد. هزاران تولید موسیقی در این ژانر سال هااست در آرشیو های این وزارتخانه خاک می خورند و امکان انتشار مجاز را بدست نیاوردند.

تابستان سال 1386 برای اهل موسیقی به واسطه برگزاری کنسرت‌های متعدد و البته موفق، نویدبخش فصلی تازه در موسیقی و ارائه اجراهایی متفاوت از گذشته بود. گروهی از بزرگ ترین و محبوب ترین چهره های موسیقی ایران در سال 1386 کنسرت های موفقی برگزار کردند.تابستان گذشته با برگزاری کنسرت محمدرضا لطفی در کاخ نیاوران و جشنواره موسیقی بانوان در تالار وحدت آغاز شد و با کنسرت محمدرضا شجریان ، کامکارها و چندین برنامه ارزشمند دیگر در تالار وزارت کشور ادامه یافت. عده زیادی سال 1386 را سال موسیقی نامیدند و گروهی دیگر به آن لفب سال کنسرت های بزرک دادند. کنسرت حسین علیزاده و گروه هم آویان از رویدادهای مهم حوزه موسیقی ایرانی بود. علیزاده به عنوان یک موسیقیدان نوآور توانسته راه های نوینی را در موسیقی ایرانی بگشاید.

با همین دیدگان اشک آلود،
از همین روزن گشوده به دود،
به پرستو، به گل، به سبزه درود،
به شکوفه، به صبحدم، به نسیم، به بهاری که می رسد از راه،
چند روز دگر به ساز و سرود...فریدون مشیری

با همین جمله ها بود که کنسرت «حسین علیزاده» و گروهش(هم آوایان) در تابستان ۸۶ به پایان رسید.

کنسرت ها در پاییز با چند اجرای متنوع دیگر ادامه یافت. جشنواره موسیقی فجر مهمترین رویداد موسیقایی در طول سال های اخیر در ایران محسوب می شود. جشنواره برای اولین بار موسیقی پاپ را به برنامه خود افزود و اجرای زنده آریان و احسان خواجه امیری با استقبال کم سابقه یی روبرو شد. کنسرت های خواننده محبوب محمد اصفهانی نیز با موفقیت و شادی و هیجان برگزار شد.

کنسرت‌های میلیون تومانی در موسیقی هنری ایران پدیده نوظهوری بود; تالارهای چند هزار نفری، بلیت‌های چند ده هزار تومانی و استقبال غیرمنتظره مردم، همه نشان از یک موقعیت استثنایی برای دست اندر کاران موسیقی ایران داشت. ظرفیت بالای جذب مخاطب در شرایط امروز موسیقی ایران می تواند کمبود جذب در آمد در سایر موارد مانند کپی رایت یا عدم وجود نظام حرفه ای برای توزیع محصولات را تا حدودی جبران کند.

موسیقی پاپ و راک در ایران بعد از انقلاب اسلامی نوپا است. تا چند سال پیش که ارائه‌ی آهنگهای پاپ در ایران مجاز نبود این کمبود را محصولات خارج و عمدتا آن چه که موسیقی لس‌آنجلسی خوانده می‌شود جبران می‌کرد. پس از رفع محدویتهایی که برای اجرا و ارائه موسیقی پاپ در ایران وجود داشت، بازار بدلهای خوانندگان لس‌آنجلسی در ایران فراوان شد. اما بزودی گروهی متوجه شدند که از خوانندگان لس‌آنجلسی چیزی کم ندارند، پس تقلید لازم نیست و می‌توان مستقل دست به تولید زد. بعضی اشعار، موسیقی و کیفیت تولید استودیویی ترانه های جوانان ایرانی که نسبت به رقیبان برون مرزی‌شان از کم‌ترین امکانات برخوردارند، چند سرو گردن بالاتر رفت. جوانان ایرانی بارها و بارها ثابت کرده‌اند که در هر زمینه که اراده کنند با استعدادترین هستند.

در ده دوازده سال گذشته نسل جدیدی از آهنگ‌سازان و خوانندگان به مردم معرفی شدند، خشایار اعتمادی، علیرضا عصار، محمد اصفهانی با استفاده از نیروی تاثیر تلویزیون به شهرت رسیدند، شادمهر عقیلی، آریان، بنیامین، احسان خواجه امیری و .... بافروش های چند میلیونی سی دی و کاست استاندارد های جدیدی بوجود آوردند.در زمان ریاست جمهوری خاتمی آزادی های جدیدی به هنرمندان پاپ ایرانی داده شد و یک صنعت جدید برای تولید و توزیع شکل گرفت. شرکت های نشر موسیقی، از جمله ترانه شرقی و ایران گام نقش مهمی در این تحولات بازی کردند. برای اولین بار نوازندگان زن توانستند در گروه هایی چون آریان در کنار آقایان به فعالیت بپردازند و در سالهای اخیر آلبوم های پاپ از بنیامین، محسن نامجو و احسان خواجه امیری با فروش زیاد ، رکورد های جدیدی از خود به جا گذاشتند. نسل جدیدی از مبعود جوانان بوجود آمد و خوانندگان جوانی مانند مجیداخشابی، رضا صادقی، مهدی مقدم، رضا یزدانی، فریدون آسرایی، حامی، سیروان، مانی رهنما، مرحوم ناصر عبداللهی، مهران احراری، بینش پژوه، گروه هفت، واران، هومن سزاوار، بهنام، حمید عسگری، سعید شهروز و... آلبوم های محبوب و پرفروشی به بازار دادند و مورد تحسین طرفداران قرار گرفتند. در پشت پرده تنظیم کنندگانی مانند بهروز صفاریان، سیروان و ...نقش مهمی در پرورش و خلق آثار بیاد ماندنی پاپ بازی کردند.

از لحاظ برگزاری کنسرت 1386 سال کم نظیری بود ولی از لحاظ انتشار آلبوم های جدید پاپ، خشکسالی در تمام دوازده ماه نوید از رکود سبک پاپ می داد. باوجود این که این امر تا حدودی باعث حذف ابتذال از تولیدات موسیقی ایران شد، ولی برای جوانان خوش نیامد و آنها بار دیگر به تهیه سی دی های تولید آمریکا روی آوردند. صدها سایت اینترنتی که بدون احترام به قوانین کپی رایت و بدون رعایت حق هنرمندان، آهنگ ها را برای دانلود روی اینترنت قرار میدادند، فیلتر شدند. معروف ترین آن ها سایت "ایران سانگ" یا "ایران ترانه" بود که موقعیت خود را بعنوان یک سایت پر بیننده از دست داد.

اتفاق دیگری نیز باعث تداوم رکود موسیقی پاپ شد: سه عضو شورای شعر و ترانه وزارت ارشاد اسلامی با انتشار نامه یی سرگشاده ضمن انتقاد از سیاست های مهمترین نهاد فرهنگی کشور در حوزه موسیقی کناره گیری خود را از حضور در این شورا اعلام کردند. عبدالجبار کاکایی، محمدعلی بهمنی و اهورا ایمان با انتشار نامه یی که در آن نظرات قابل توجهی در زمینه مدیریت عرصه موسیقی کشور مطرح شده بود از حضور در این شورا استعفا دادند. موضوع اعتراض و احتمال کناره گیری این افراد با توجه به مشکلات و حساسیت های حوزه موسیقی پاپ برای مدت زیادی مطرح بود، اما کسی انتظار نداشت این استعفا با انتشار چنین نامه یی همراه باشد.
برگزاری نخستین نمایشگاه موسیقی و آثار شنیداری تهران در جهت معرفی محصولات موسیقایی از مهمترین دستاوردهای فرهنگی در جهت اعتلای هنر موسیقی در سال ۸۶ بود. برای اولین بار بیش از ۷۰ ناشر، موسسه، نشریه و آموزشگاه موسیقی گرد هم آمدند و فضایی بسیار پویا و شاد و به دور از غرض ورزی های شایع در این صنف به وجود آوردند که با استقبال خوب مردم و استادان موسیقی روبرو شد. در این نخستین نشست گروهی صنعت موسیقی کشور، موسیقیدانان ایرانی از هر رشته و هر طیفی، از اساتید موسیقی کلاسیک ایرانی گرفته تا موزیسین‌های پاپ، در این نمایشگاه حضور پیدا کردند تا بر لزوم مقابله با کپی غیرمجاز تاکید، و حمایت خود را از اقتصاد هنر اعلام کنند. این نمایشگاه که پذیرای بسیاری از چهره های حوزه موسیقی بود، توسط بسیاری از آهنگسازان، نوازندگان، کارآموزان و دانشجویان و حتی فروشندگان لوازم موسیقی مورد بازدید قرار گرفت. فعالان عرصه موسیقی مانند ناشران موسیقی، فروشندگان لوازم موسیقی و تولیدکنندگان آثار موسیقایی در قالب غرفه هایی حضور داشتند. ضمن اینکه هر شب نیز کنسرت های موسیقی در حاشیه این نمایشگاه برگزار شد.

موسیقی زیر زمینی در سال 1386 تیتر های بسیاری از نشریات چاپی و مجلات اینترنتی را به خود اختصاص داد. علاوه بر همایشی که در این مورد در دانشگاه تهران برگزار شد موسیقی زیر زمینی بار دیگر توجه مقامات دولتی مانند وزارت ارشاد را به خود جلب کرد. تا چندی پیش فعالیت گروه‌های رپ زیرزمینی جریان خاصی را به دنبال نداشت و تعداد این گروه‌ها بسیار کم بود و فعالیت‌شان نسبت به گروه‌های زیرزمینی راک ناچیز بود اما در دو سال اخیر شاهد بیشتر شدن علاقه‌مندان به این سبک بودیم . مدیرشورای نظارت و ارزشیابی موسیقی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت : شمار زیادی خواننده غیرمجاز رپ در کشور شناسایی شد. "محمد دشت‌گلی" در حاشیه پنجمین گردهمایی هنرمندان تئاتر دفاع مقدش کشور در رامسر در گفت و گو با ایرنا افزود : این گونه موسیقی به خودی خود مشکلی ندارد ولی به دلیل استفاده خواننده‌ها از الفاظ زشت و مستهجن غیرمجاز شناخته شده است . وی اظهار داشت: این نوع موسیقی موجب نشر نوعی اخلاق ناپسند در جامعه می‌شود در حالی که موسیقی، هنر متعالی و مقدسی است.

طبق هماهنگی با اداره اماکن نیروی انتظامی، استودیو- های غیرمجاز که در زمینه تولید این نوع آثار فعالیت دارند، پلمپ و با خواننده‌های این نوع موسیقی نیز برخورد شد.

پرفروش ترین آلبوم های پاپ در سال 1386 : احسان خواحه امیری با "سلام آخر" عنوان پرفروش ترین آلبوم سال 1386 را بدست آورد. این خواننده جوان برای آلبوم "سلام آخر" وقت بسیاری صرف کرده و فضای متفاوت و جدیدی را تجربه کرده است . آهنگ ها ساخته ی احسان خواجه امیری، علیرضا کهن دیری، پدرام کشتکار و ترانه های دکتر افشین یداللهی و اهورا ایمان در کنار صدای گرم احسان خواجه امیری، یک کار ماندگار را به علاقمندان تقدیم کرده است.
محسن نامجو از معروف ترین هنرمندان زیر زمینی سالهای گذشته، از زیر رو آمد و آلبوم "ترنج" او جزو پرفروش ترین آلبوم مجاز سال شد. درباره نامجو در مجله آهنگ سرا مقالات مختلفی نوشته شده، کافی است نام او را جستجو کنید. ولی دیگر سوپر استار موسیقی زیر زمینی ایران "محسن چاووشی" مورد لطف ارشاد قرار نگرفت و نتوانست برای سنتوری یا سایر آلبوم های خود مجوز بگیرد.
آلبوم حامی "فقط نگاه می کنم" که سومین آلبوم پرفروش پاپ سال گذشته بود نام هنرمندان زیادی از نوازندگان، آهنگسازان و تنظیم کنندگان را در خود جای داده است، از میان این نام ها می توان به آهنگسازان و تنظیم کنندگانی چون ناصر چشم آذر و بامداد بیات، نوازندگان برتری مانند استاد بزرگ پیانوی ایران استاد آندره آرزومائیان، مازیار ظهیرالدینی از اعضای برجسته ی گروه زهی پارسیان، نوازنده ی برجسته ی تار آیدین احمدی نژاد، رضا تاجبخش و تعداد کثیری از نوازندگان چیره دست ایران اشاره کرد.

رضا یزدانی همان خواننده پاپ - راک است که اگر فیلم سینمایی «حکم»، یا «رئیس» ساخته «مسعود کیمیایی» را دیده باشید، حتماً صدایش را شنیده اید. یزدانی در «هیس» سبک موسیقی پاپ - راک با ترانه های انتقادی- اجتماعی یغما گلرویی که با مایه های اعتراض به «سرمایه داری»، ارایه می کند.

حمید عسکری خواننده پاپ که با آلبوم "کما"مقام ششم را بدست آورد در مصاحبه یی گفت: موسیقی پاپ در ایران مثل طفل سرراهی می ماند که هر کس رد می شود یک لگد به این طفل می زند!

 

نویسنده : سپهر آذری

ادامه مطلب ...